kanunadam.
Merhaba sevgili okurlarım. Kanun yararına bozma nedir sorusunu bir çoğumuz kendimize sormuşuzdur. İsmini televizyonlardan yada internet üzerinden sık sık duyduğumuz bu hukuk normu ile ilgili sizlere bugün ki yazımızla bilgi vermeye çalışacağım.
Kanun Yararına Bozma Nedir?
Kanun yararına bozma nedir sorusunun cevabını vermek gerekirse bir dosyanın istinaf yada temyizden geçmeden önce kesinleşmiş kararlarda hukuka aykırı bir durum bulunması halinde bizzat Adalet Bakanlığı tarafından Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı başvuru diyebiliriz. Hukuka aykırı olması en önemli şart olmakla birlikte bu hususu biraz daha açmak gerekirse hem maddi hemde usul yönünden aykırılıkların birisinin olması yeterlidir. Buradan çıkaracağımız sonuç kanun yararına bozma işleminde en önemli hususun verilen kararda hukuka aykırılık bulunmasıdır. Peki ama hangi kararlarda kanun yararına bozma yoluna gidilebilir. Bu durumu maddeler halinde görelim.
Kanun Yararına Bozma Başvurusu nasıl yapılır
Kanun yararına bozma başvurusunu yapma yetkisi sadece adalet bakanlığında bulunmaktadır. Ne yani sadece adalet bakanlığı başvuracaksa nasıl binlerce dosyanın takibini yapacak bu imkansız bir şey dediğinizi duyar gibi oldum. Merak etmeyin adalet bakanlığına bu konuda biraz yardım edeceğiz. Nasıl mı ?
Cumhuriyet savcısı, sanık, hakim, mahkeme, şikayetçi veya müdahil olarak katılan kişiler kanun yararına bozma taleplerini adalet bakanlığına başvurarak yapabilirler.
Tamam hemen hemen herkes başvuru yapabiliyor ama başvuru yapmadan önce açıkça itirazınızın nedenlerini ve en önemlisi itiraza neden olan hukuka aykırılık hususunu açıkça belirtmelisiniz. Adalet bakanlığı haliyle her başvuruda harekete geçecek değil. Bunun için gerekçeleriniz oldukça somut ve net olması gerekmektedir.
Adalet Bakanlığı yaptığınız başvuruyu değerlendirir ve bu hususla ilgili yetkisini kullanarak kanun yararında bozma talebiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına talepte bulunur. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ise ilgili ceza dairesine talebi göndererek talep ile ilgili nihai kararın verilmesini ister. Aşamalar tam olarak bu şekilde sevgili okurlarım.
Kanun yararına bozma da dosyanın temyiz yada istinafa gidip gitmemesi
Dosyamızla ilgili mahkeme kararına verdi, dosyamız istinafa yada temyize gitmedi. Bu dosya hakkında kanun yararına gitmesinde hiç bir sakınca yoktur. Buna engel bir husus bulunmamaktadır. Hatta istinafa giden ancak temyiz edilmemiş kararlar için dahi kanun yararına bozma yolu açıktır.
Ağır Ceza Mahkemesinin kararları
Ağır ceza mahkemesi infaz hakimliği tarafından verilen cezalara itiraz edilmesi üzerine verdiği kesin nitelikte ki kararın aleyhine de kanun yararına bozmaya gidilebilir. Yani infaz hakimliğinin karara itirazı direk olarak ret etmesi kararın bozulmayacağı anlamına gelmemektedir.
Cumhuriyet Savcısının iddianamenin iadesine itirazı
Cumhuriyet savcısı bir soruşturma yürütmüş ve kovuşturmasına yer olmadığına dair karar verir. Sizde davanızın kapanmasına itiraz için sulh ceza hakimliğine başvurdunuz. Sulh ceza mahkemesi de itirazınızı ret etti. Bu durumda yine kanun yararına bozma yoluna gidilebilir. Bir soruşturma da savcının da gözünden kaçırdığı bazı hususlar elbette olabilir.
İddianamenin reddine dair itirazın ret edilmesi
Evet tekerleme gibi oldu ama biraz açalım. Savcı bir soruşturma hazırladı ve bunu iddianame yazarak hakimliğe gönderdi. Hakimlik ise bir nedenden dolayı iddianameyi tekrar iade etti. Bunun üzerine savcı dosyasının iade edilmesi hususunda tekrar bir itirazda bulundu. İtirazı değerlendiren mahkeme savcının itirazını uygun görmeyerek ret etti. Bu ret kararı üzerinden kanun yararına bozma kararı verilebilir.
Yetkisizlik kararının kaldırılması kararının reddine itirazın ret edilmesi
Bir dosya hakkında yetkisizlik kararı verildi ve bu karar itiraz edildi yine itiraz kabul görmeyerek ret aldı yine imdada kanun yararına bozma uygulaması giriyor.
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması
Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararları aleyhine de yine kanun yararına bozmaya gidilebilir.
İcra Ceza Mahkemesi kararları
İcra ceza mahkemesi kararları aleyhine kanun yararına bozma yoluna gidilebilir. Bir tek şart ile istinaf yada temyize gidilmemek şartıyla.
Yargılamanın yenilenmesi kararına itirazın retti
Yargılamanın yenilenmesi kararına itiraz ettiniz ancak yerel mahkemeler kesin hükmünde karar verdi ve itirazınızı ret etti. Bu ret kararı ile ilgilide kanun yararına bozma kararı verilebilir.
Hangi Kararlarda Kanun Yararına Bozma Başvurusu Yapılamaz
Kanun yararına bozma işlemi ile ilgili olarak en önemli husus hukuka aykırı bir durumun olması. Yukarda tek tek izah ettiğim hususlarda ortak nokta eminim bir çoğunuzun dikkatinden kaçmamıştır. Kanun yoluna gidilecek tüm hususlarda mahkeme ve hakim kararı bulunmakta. Bu nedenle savcıların verdiği kovuşturmaya yer olmadığına dair karar ile ilgili kanun yararına bozma yoluna gidilemez. Hakimlerin takdir kapsamına giren kararlarda kanun yararına bozma işlemine gidilemez.
Kanun Yararına Bozmada Zamanaşımı
Kanun yaranına bozma da zamanaşımı kavramı yoktur sevgili okurlarım. Yargıtay tarafından kabul gördükten sonra bir sıkıntı olmayacaktır.
Kanun yararına bozma ne kadar sürede sonuçlanır
Bu süreç yukarıda bahsettiğim aşamalardan geçtiği için net bir tarih vermem olanaksızdır. Adalet bakanlığının talebini Yargıtay’ın değerlendirmesi haliyle biraz zaman alacaktır. Bu husus birazda kurumların yoğunluğu ile doğru orantılıdır.
Söz kanun adamda
Kanun yararına bozma aslında hukukun ve adaletin ne kadar hassas gözden geçirilmesi gerektiğini hatırlatmakta. Hakimlerde hata yapabilir elbette bu nedenle böyle bir hak tanınmış bizlere bizde hakkımız olanı sonuna kadar kullanmak zorundayız. Bu hususla ilgili kafanıza takılan her soruyu yorum kısmına yazarak sorabilirsiniz. Herkese mutlu mesut günler diliyorum.
Merhaba by kanunadam,
Davalı firmaya garanti kapsamı dışında ücretli batarya (pil ) değişimi için tek yetkili teknik servise cihazım gönderdim. Teknik servis tarafından cihazıma yapılan hatalı işlem veya işlemler sonrası basit bir pil değişimi sonrası cihazım çalışmaz bir durumda tarafıma gönderilmiştir. Cihazım teknik servise gitmeden önce cihazım çalışır durumda idi. Teknik serviste cihazım 20 iş gününden (fazla bir süre geçmesine karşın 63 gün) sonra cihazım çalışmaz bir durumda tarafıma gönderilmiştir. Ancak, davalı firma THH’ne yapmış olduğu savunmada ” ürünün kargoda geçen süre içerisinde kalmış olabileceği fiziksel darbeler nedeniyle üründe farklı bir problem olmuş olmasının muhtemel olduğunu ücretsiz onarım yapılabileceğini ” beyan ve kabul etmiştir. Buna rağmen THH firmanın 4 defa hatalı kargo sevk işlemleri ile cihazıma düzenlenen 3 adet iş emrini görmezden gelerek hiçbir hukuki mesnet ve dayanakla izahı mümkün olmayacak bir karar ile dilekçem deki talebime red hükmünde karar vermiştir.
THH’nin aleyhime vermiş olduğu kararı Tüketici Mahkemesine taşıyarak dava açtım. Açtığım davada, Mahkeme dava dosyasına sunduğum delileri göz ardı ederek ve davalının savunmasına dahi gerek duymadan davayı duruşmasız dosya üzerinden değerlendirme ile hüküm kurarak davayı reddetmesi nedeniyle, zarar uğraşım ve mağdur oldum. Mahkeme kararı kesin olduğundan İzah olunan sebepler bağlamında mahkemenin usul ve yasaya aykırı olan bu hükmünün kanun yaranına bozulmasını talep etmek istesem ve Adalet bakanlığı talebimi yerinde görüp . Talebimi Yargıtay’a göndermesi ve Yargıtay tarafından karar kanun yararına bozulsa da bu bozma, kararın hukuki sonuçlarını ortadan kaldırmayacaktır. İfadesi diğer bir ifadeyle mahkeme, kanun yararına bozma kararına karşı hiçbir işlem yapamayacaktır; denilmekte mahkemenin daha önce vermiş olduğu karar hatalı da olsa kesin hüküm niteliğini hâizdir . Hükmü geçerli ise kesinleşmiş bulunan kararının kanun yararına bozulması bana ne faydası olacak. Bilgi verbilirmisiniz. Değerli görüşleriniz için peşinen teşekkürler.