ÇEK NEDİR NASIL ALINIR

Sana sınırsız çek yazmaya hazırım !

Bugün sizlerle ticaretin temel yapı taşlarından birisi olan çek ile ilgili dertleşeceğiz.  Çek yaprağını bilmeyenimiz yoktur. En azından Yeşilçam filmlerinde büyük ödemelerin çek ile yapıldığına defalarca şahit olduğunuzu düşünüyorum.  Çek konusu ile ilgili sizlere bahsedeceğim başlıklar genel itibariyle şöyle;

• Çek Nedir
• Çek Sayfasında hangi bilgiler bulunur
• Çek Nasıl Alınır
• Çek alınırken istenilen belgeler
• Çek cirolama nedir 
• Çek cirolama nasıl yapılır
• Çek Kırdırma/Faktoring Nedir 
• Çeki Takasa Vermek Nedir
• Hatır Çeki Nedir
• Keşideci nedir
• Çek Hamili nedir
• Çek Muhatap’ı nedir

Çek Nedir

Çek nedir sorusunun  cevabını kaba tabirle açıklamak gerekirse  bir kişinin hesabında ki paranın,  çek üzerinde yazılan miktar kadarının, çek üzerinde ismi yazılan kişiye yada o kişinin havale ettiği şahsa yada bu çeki taşıyana ödenmesi için verilen bir kağıt parçasından ibarettir.  Tekerleme gibi oldu değil mi sevgili okurlar. Biz en iyisi örnekle açıklayalım. Ben bir tüccarım benim bankada hesabım var, ben bir başka tüccar ile yaptığım ticaret karşılığında, 50 000 TL lik çek yazdım.  İşte bu çeki yazdığım esnaf  çekin zamanı geldiğinde bankaya giderek benim hesabımdan 50 000 TL parayı çekme yetkisine sahip olduğunu gösterir belgedir. Bu sayfaya sadece çekin ne olduğunu öğrenmek için gelmediğinizi düşünerek hızlı bir şekilde diğer konulardan bahsetmeye devam edelim.

Çek Sayfasında hangi bilgiler bulunur

Çek defterleri bankalar tarafından bastırılır ve Çek defterinin her sayfasında Çek hesabının numarası, Çek hesabının bulunduğu banka şubesinin ismi, Çek hesabı sahibinin gerçek kişinin yada tüzel kişiliğinin ismi, Çek hesabı sahibinin gerçek kişinin yada tüzel kişiliğinin vergi kimlik numarası, Çekin basıldığı tarih  mutlaka belirtilmek zorundadır. Elinize bir çek geçtiği zaman mutlaka bu hususları kontrol etmelisiniz.

Çek Koçanı Nedir

Çek belgelerinin bulunduğu koçana ise çek defteri denilmektedir. Halk diliyle çek koçanı da diyebiliriz.

ÇEK DEFTERİ NASIL ALINIR ?

Çek defteri hepinizin tahmin edeceği gibi  bankalardan alınır. Çek defterinin nasıl alınacağını sizlere sırayla anlatmak gerekirse

1. İlk olarak çek defteri almak için çalıştığınız bankaya giderek çek defteri almak istediğinizi belirtiyorsunuz.
2. Banka sizden, Kimlik fotokopisi, İkametgâh belgesi,  Adli sicil kaydınızı, Vergi numaranız veya esnaf ve sanatkâr sicilinizi isteyecek sizde bu belgeleri eksiksiz olarak bankaya vermeniz gerekmektedir.
3. Belgeleri bankanıza teslim ettikten sonra banka ilk iş olarak sizinle ilgili araştırma yapacaktır. Sizin yasaklılık durumunuzu Risk merkezi ile adli sicil kayıtlarınıza bakacaktır. Tabi sadece bununla sınırlı değil hesaplarınızda ne kadar nakit para olduğunu kontrol edecektir, Şuanda bankalar çek defteri verirken tabiri caizse kılı kırk yarmaktadır. Son dönemlerde artan çek patlamaları bankaları bu konuda hassas yapmakta oldukça haklı kılmaktadır.
4. Banka sizinle alakalı olarak yaptığı araştırmaları tamamladı  ve size çek defteri nam-ı diğer çek koçanı vermeye uygun buldu. Bankamız bize standart çek defteri verecektir. Bir çek defterinde 10 yada 15  adet çek yaprağı vardır.
5.  Banka her bir çek yaprağı için sizden 5 ile 10 TL arasında değerli kağıt parası talep edecektir.  NOT:Talep edilen para her bir çek sayfası için geçerlidir. 
6. Çek defterini alabilmek için bir ödeme daha yapmanız gerekmektedir. Bankalar oldu ya çekin vadesinde ödenmemesi durumunda kanunlar gereği 1200 TL ödemek zorundadır. Bu nedenle bankalar bu parayı olumsuz bir durumda cebinden ödememek için sizden çek sayfası adeti kadar 1200 TL teminat parası isteyecektir. Bu olayı  bir formül ile belirtmek istersek  Çek sayfası X 1200 TL = Çekin teminat ücreti  Benim bankaya verecek çek teminatım yok diyorsanız bankanızla görüşüp hesap hareketlerinizi incelemesini ve ne kadar banka yanlısı bir müşteri olduğunuzu belirtmeniz durumunda bankanız size güvenirse teminat olayında ısrarcı olmayabilir. 

Çek Cirolama Nedir

Çek cirolama bir hizmet yada mal karşılığında elinizde bulunan bir başka müşteriye ait çeki,  arka kısmına firmanızın kaşesi ve imzasını atmak suretiyle kullanma olayıdır. 

Çek Cirolama Nasıl Yapılır

Çek cirolama nasıl yapılır sorusuna güzel bir örnek vererek açıklamak istiyorum.  Şimdi ben iyi bir esnafım işim ile alakalı X firmasından 250 000 TL tutarında ham madde alacağım. X firmasına 50 000 TL peşin verdim ama geriye kalan 200 000 TL yi çek karşılığında ödemek istiyorum. X firmasına sadece kendime ait çek koçanından bir çek yaprağı vermek zorunda değilim, daha önceden yapmış olduğum ticaretler sonrası bende bulunan bir başka müşterimin 200 000 TL çekini bu firmaya vermek istiyorum. X firması bu çeki kabul edecek ancak öncelikle bu çekin arkasına kendi firmamın kaşesini ve imzamın açık bir şekilde bulunması gerekmekte. Bu işleme çek cirolama denmektedir. Çekin cirolanması aslında iyi bir güvenlik önlemidir. Bir çekin cirolarına bakarak hangi firmalarca kullanıldığını  rahatlıkla öğrenebiliriz.  

Çek Kırdırma/ Faktoring Nedir

Çek kırdırma işlemi iş dünyasında sıklıkla yapılan bir eylemdir. Elinizde bulunan ve vadesi gelmemiş bir çeki nakit ihtiyacından dolayı hemen bozdurmak istediniz. Bu şekilde ödeme tarihi gelmemiş bir çeki zamanından önce bozdurmaya çek kırdırma denilmektedir. Çekini nakit ihtiyacından dolayı vadesinden önce kırdırmak isteyen kişilerin çeki bozdurdukları firmalara ise Faktoring denilmektedir. 

Çek Kırdırma Nasıl Yapılır

Nakit ihtiyacınız olduğu için elinizde bulunan bir çeki vadesinden önce kırdırmak istiyorsanız bu iş için ilk olarak bankalara değil faktoring firmalarına gitmeniz gerekmektedir. Faktoring firmaları elinizde bulunan çeki sizden teslim alarak çek tutarının %10 ile %40 arasında ki tutarı komisyon olarak alarak geriye kalan tutarı sizlere nakit olarak ödeme yapar. Faktoring firmaları elinizde ki çeki sizin tarafınızdan cirolamanızı isteyecektir. Olur da kırılan  çekin karşılıksız çıkması durumunda Faktoring firmaları muhatabını iyi bilsin. 

Çeki Takasa Vermek Nedir

Vadesi gelen bir çeki tahsil etmek için usülen çekin yazıldığı banka şubesine gidilmesi gerekmektedir. Bu durum büyük zaman kaybı olacağı için vadesi gelen çeki kendi bankanıza vererek  çekinizi bankanız aracılığı ile tahsil etme işlemine çeki takasa vermek denilmektedir.  Çekinizi takasa verdiğinizde tahsil süresi 1-2 gün uzayabilmektedir. 

Hatır Çeki Nedir 

Hatır çeki bir kişinin bir kişiye finansal destek sağlamak amacıyla yazdığı çeklerden ibarettir. Bu çeklerde herhangi bir ticaret yada mal alım satımı yoktur. 

Çekte Keşidecisi nedir 

Keşideci tanımı çeki düzenleyen kişiye verilen terimdir. İş dünyası ve banka dünyasında sıklıkla Keşideci tanımını kullanılmaktadır.

Çek Hamili Nedir

Çek Hamili demek kısaca paranın ödeneceği kişi anlamına gelmektedir.  Banka çekin hamiline parayı öder. Çek Hamili kısaca çekin tutarını bankadan tahsil edecek kişidir. 

Çek Muhatap nedir

Bankacılık ve iş dünyasında çek’in muhatap’ı denildiği zaman akla ilk olarak banka gelmesi gerekmektedir. Muhatap kısaca çekin tutarını ödeyecek bankaya verilen bir isimdir.

Çek Kullanımı ile ilgili olarak bilmeniz gereken hususlar

Çek defteri almak bir şekilde mümkün ama çeki yazmanın büyük bir sorumluluğu bulunmaktadır. Çeklerinizi vadesi geldiğinde mutlak suretle ödemeniz gerekmektedir. Bu durumu ihlal ederseniz ticari itibarınız bankalar nezdinde bitecektir. Çek yazmadan da ticareti döndürmenin çok zor olduğu herkesçe bilinen bir durum olduğu için çeklerinizin patlamaması çok önemli bir husustur. Elinizde bulunan bir çeki vadesinden önce bozdurmaya çalışmak yine ticari itibarınızı olumsuz yönde etkileyecek bir diğer husustur.  Ticari bir eylem sonrası alacağınız bir çeki iyi araştırmanızı mutlak suretle bankanız ile irtibata geçerek çekin araştırılmasını istemelisiniz, aksi halde büyük bir mağduriyetle karşılaşabilirsiniz. 

Bir soru..

Yazımı sabırla okuduğunuz için sizlere teşekkür ederim ve siz değerli okuyucularımın görüşünü almak isterim. Ticarette çek olayını kaldırılması sizce mümkün mü? Bu soruma yorum kısmından yazarak cevap verebilirsiniz